4/D kadrosu ve belediye şirketlerine geçen işçilerin kullanmadıkları izinleri yanar mı?

Kadroya geçen işçilerin yıllık izinlerinin ne kadar olduğu ve kullanılmayan izinlerin yanıp yanmayacağı konusundaki tereddütleri Çalışma Bakanlığı'nın yazısı ve İş Kanunu çerçevesinde ele aldık.

Çalışma Bakanlığı sürekli işçilerin kıdem tazminatı ve yıllık izin haklarında 10.10.2018 tarihinde görüş bildirdi.

KIDEM TAZMİNATLARI VE YILLIK İZİNLER SORULDU

Taşeron işçi iken kadroya geçişi gerçekleşen sürekli işçilerin imzalanan feragat ve sulh sözleşmesi ile kıdem ve yıllık izin haklarından feragat edilip edilmediği, işçilere ödenecek kıdem tazminatı ve yıllık izin ücretlerinin hesabında alt işverenler yanında işe başlama tarihinin esas alınıp alınmayacağının, kullanılmayan yıllık izinlerin yanıp yanmadığının ve bu izinlerin devredilip devredilemeyeceği hususlarında Çalışma Bakanlığı görüş bildirdi.

KIDEM TAZMİNATI İŞYERİNDE ÇALIŞTIKLARI SÜRELER DİKKATE ALINARAK HESAPLANIR

Bakanlık görüşünde İş Kanununun 14 maddesinde kıdem tazminatı konusunun düzenlendiği, bu çerçevede hangi koşulların gerçekleşmesi halinde ve ne miktarda ödeneceğininin belli olduğunu belirtti.

TÜM SÜRELER DİKKATE ALINARAK HESAPLANIR

Ayrıca Bakanlık görüş yazısında işçilerin kıdemlerinin hizmet akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden akdedilmiş olmasına bakılmaksızın aynı işverenin bir veya değişik işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanacağını belirtmiştir.Kıdem tazminatının hesaplamaya esas tarihinin ise ilgili kanun ve Yargıtay İçtihatları doğrultusunda ancak işveren tarafından tespit edilebilecek nitelikte olduğu belirtildi.

YILLIK ÜCRETLİ İZİNLER

Kadroya geçen işçilerin yıllık ücretli izinlerinin hesabında ise yine ilgili mevzuata değinen Bakanlık "...Sürekli işçi kadrosuna geçişten önce altı işverenler yanında çalıştırıldığı süreler dahil hizmet süresinin hesaba katılması gerektiği değerlendirilmektedir." diyerek izin hesabına alt işverende çalışılan sürelerinde dahil edileceğini belirtti.

İZİNLERİN KULLLANDIRILMASI

Yıllık ücretli izinlerin işçi tarafından sürekli kullanılmak istememesi veya işveren tarafından kullandırılmaması Anayasa'nın ve Kanun'un emredici hükümlerine aykırı olduğu gibi, hayatın olağan akışına da uygun düşmeyeceği belirtildi.

MUTLAKA KULLANDIRILMALI

"Sonuç olarak yıllık ücretli izinlerin işçilere mutlaka kullandırılması gerekmektedir." denildi.

KANUN NE DİYOR?

İş Kanunu 53 maddesinde çalışanların yıllık izinleri düzenlenmiştir.

EN AZ 1 YIL ÇALIŞMA ŞARTI

Kanunda "İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir." denilerek yıllık izni hak etmek için en az bir yıl çalışmış olmak şartını getirmiştir.

YILLIK ÜCRETLİ İZİN SÜRELERİ

İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi; 
a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,
b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,
c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden,
Az olamaz şeklindedir.

Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılarak uygulanacaktır.

Ayrıca yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilmektedir.

YILLIK İZİN YERİNE ÜCRET ALINABİLİR Mİ?

Çalışanlar iş sözleşmeleri devam ederken kullanmadıkları izinleri için ücret alamazlar ve bu yönde talepte bulunamazlar. Gerek işveren gerekse de çalışan kullanılmayan izinler için ücret ödemesi veya talebinde bulunamazlar. Böyle bir işlem yapılmış dahi olsa hukuki olmayacağından kullanılmayan yıllık izinler hala kullanılmamış olarak görülecektir.

KULLANILMAYAN YILLIK İZİNLER YANAR MI?

Çalışanların izin konusunda merak ettikleri önemli konulardan bir tanesi de kullanılmayan izinlerin yanıp yanmayacağı konusudur.

KANUN VE YÖNETMELİKTE BÖYLE BİR DÜZENLEME YOK

4857 Sayılı İş Kanunu’na tabi çalışanlar için kanun metninde ve 4857 sayılı İş Kanununun 53 üncü maddesi uyarınca, işverenlerce işçilere verilecek yıllık ücretli izinlerin usul ve esaslarını düzenleyen "Yıllık Ücretli İzin Yönetmekliği"nde kullanılmayan yıllık izinlerin yanacağı yönünde bir düzenleme mevcut değildir.

Bu nedenle işçinin çalıştığı süre boyunca hak ettiği fakat kullanmadığı izinlerin yanması söz konusu olmayacağı gibi işveren tarafında bu yönde yapılabilecek uygulamada hukuki değildir.

TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ HÜKÜMLERİNDE NE VAR?

Yüksek Hakem Kurulu kararı ile yürürlüğe giren Toplu İş Sözleşmesinde kadroya geçen çalışanların izinleri ise şöyle;

YILLIK ÜCRETLİ İZİNLER:

Yıllık ücretli izinler konusunda Kanun hükümleri uygulanır. Ancak, yıllık ücretli izin günleri aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.
Hizmet süresi; 
----1 yıldan 5 yıla kadar olanlara 16 gün,
----5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 22 gün,
----15 yıl ve daha fazla olanlara 28 gün.
yıllık izin verilir.

ÜCRETSİZ MAZERET İZNİ:

İşçinin talep etmesi ve mazeretinin makul görülmesi hâlinde işverence yılda 45 (kırkbeş) güne kadar ücretsiz mazeret izni verilebilir.

ÜCRETLİ SOSYAL İZİNLER:
İşçiye
----Eşinin doğum yapması hâlinde 5 gün 
----Evlenmesi hâlinde 5 gün 
----Eş ve çocuğunun ölümünde 6 gün 
----Ana, baba veya kardeşinin ölümünde 5 gün
----Kayınpeder veya kayınvalidesinin ölümünde 2 gün
----Tabii afetten zarar görmesi hâlinde 10 güne kadar 
ücretli sosyal izin verilir denmektedir.

KULLANILMAYAN İZİNLER YANMAZ

Özetle kadroya geçen sürekli işçi ve belediye şirketlerinde çalışan işçilerin yılllık izinleri toplu iş sözleşmesi hükümleri doğrultusunda gerçekleşecektir. Kullanılmayan izinlerin yanması söz konusu olmayacağı gibi işveren tarafında bu yönde yapılabilecek uygulamada hukuki değildir. Gerek İş Kanunu gerekse de YHK kararı ile yürürlüğe giren Toplu İş Sözleşmesinde izinlerin yanacağı konusunda bir düzenleme bulunmamaktadır.

ANAYASA VE KANUNA AYKIRILIK TEŞKİL EDER

Aksine Bakanlığın görüşü doğrultusunda yıllık ücretli izinlerin işçi tarafından sürekli kullanılmak istememesi veya işveren tarafından kullandırılmaması Anayasa'nın ve Kanun'un emredici hükümlerine aykırı olduğu gibi, hayatın olağan akışına da uygun düşmeyeceği belirtilmiştir. Kaynak: http://www.sgkrehberi.com