Yıllardır hizmet süresini tamamladığı halde mevzuatla belirlenen yaş şartını yerine getiremediği için emekli olamayanlar her ortamda sesini duyurmaya çalışmaktadır. Ancak, şu ana kadar bu soruna çözüm bulunamadı. Yazımızda siyasiler tarafından istismar edilen bu sorunun çözülüp çözülemeyeceğini detaylarıyla açıklamaya çalışacağız.

Bir zamanların süper emeklilik sistemi neydi?

Muharrem İNCE’nin meydanlarda “Emeklilikte yaşa takılanlar, 30 sene prim ödemişsin. Sen gereğini yapmışsın. Şimdi devlet gereğini yapacak” ifadesiyle yaşa takıldığı için emekli olamayanlar tekrar heyecana kapıldı. Acaba süper emeklilik tekrar gelecek miydi?

5510 sayılı Kanun’la yapılmaya çalışılan Sosyal Güvenlik Reformu öncesinde, sosyal güvenlik sisteminde en kritik değişiklik 4447 sayılı Kanun’la yapılmıştı. 4447 sayılı Kanun öncesinde sosyal güvenlik mevzuatında emeklilik aylığı bağlatabilmek için asgari yaş haddi KILIÇDAROĞLU’nun SSK Genel Müdürlüğü döneminde kaldırılmıştı. Sosyal güvenlik sisteminde yapılan bu değişiklik sonrasında oluşan kambur hala giderilememiş, uzun yıllar da kambur olmaya devam edecektir. Yani yapılan değişiklikle emekliliğe hak kazanabilmek için tek şart prim ödeme gün sayısıydı. Somut olarak açıklamak gerekirse, sosyal güvenlik sistemine 18 yaşında giriş yapan bir kişi kesintisiz olarak kadın ise 38 yaşında erkek ise 43 yaşında emekli olabilmekteydi. İşte buna süper emeklilik denilmekteydi. Hala ülke bunun faturasını ödüyor.

Yaşa takıldıkları için emekli olamayanların oyuna talip olmak için zaman zaman önerilen sistem, sosyal güvenlik sistemindeki dengeleri alt üst ettiği için 1999 yılında yürürlüğe giren 4447 sayılı Kanun’la kademeli olarak kısmen düzeltilebilmiş, 5510 sayılı Kanun’la ise tamamen değiştirilmişti.

Öncelikle ülke olarak 40-45 yaşlarında prim gün sayısını doldurdukları için emekli olamayanlara acıyarak emekli maaşı bağlayarak sosyal güvenlik sistemini çökertecek miyiz yoksa dünyanın izlediği sistemde devam mı edeceğiz?

CHP seçim bildirgesinde yaşa takılanlara çözüm önerisi var mı?

Bildirgede aynen şu ifadelere yer verilmiştir; “Emeklilikte yaşa takılanların mağduriyetini gidereceğiz. Prim ödemeksizin sağlık hizmetlerinden yararlanmasını sağlayacağız.” Yani CHP, seçim bildirgesinde prim ödeme süresini tamamladıkları halde emekli olamayanların emekliliğini sağlayacağını söylemiyor. Sadece bunların prim ödemeksizin sağlık hizmetinden yararlanmalarının sağlanacağını ifade ediyor. İNCE ise meydanlarda “Emeklilikte yaşa takılanlar, 30 sene prim ödemişsin. Sen gereğini yapmışsın. Şimdi devlet gereğini yapacak” diyor.

Dünya sosyal güvenlik sisteminde yaşı arttırmaya çalışıyor

Sosyal güvenlik sistemini sosyal yardımlardan ayıran en temel unsur karşılıklılık ilkesine dayanmasıdır. Eğer popülist politikalardan uzaklaşır ve sosyal güvenlik sistemindeki aktüeryal dengeleri bozarsak ülke geleceğine en büyük kötülüğü yapmış oluruz. Yani emeklilik sistemi siyasi söylemlere alet edilmemelidir.

Bu bağlamda dünyadaki gelişmiş ülkeler, sendikaların dirençlerine rağmen emeklilikteki asgari yaş hadlerini sürekli olarak arttırmaya çalışmaktadır. Çünkü, iyileşen yaşam ve sağlık şartları ortalama yaşam beklentisini arttırmıştır. Bu durum ise sosyal güvenlik sistemlerinin en büyük harcama kalemlerini oluşturan sağlık harcamaları ile emekli aylıklarını karşılayamaz hale getirmektedir. Ülkemizdeki sosyal güvenlik sisteminin açıklarındaki en büyük harcama kalemleri sağlık harcamaları ve emekli maaşlarıdır.

Sonuç olarak, bu aşamadan sonra hiçbir iktidar sosyal güvenlik sisteminin altını üstüne getirecek bir projeyi hayata geçirerek emeklilikte esas alınan asgari yaş haddini kaldıramaz. Eskiden olsa bu tür beyanlar işe yarardı ama bu zamanda bu işten siyasetçilere ekmek çıkmaz. 

Kaynak : Yeni Şafak