EYT için düşünülen Finlandiya modeli!

EYT için düşünülen Finlandiya modeli!

EYT için düşünülen Finlandiya modeli!

EYT Emeklilikte Yaşa Takılanlar ile ilgili yeni gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Son Başbakan ve AK Parti’nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Binali Yıldırım'da geçtiğimiz gün EYT ile ilgili bir açıklama yapmıştı. "Emeklilikte yaşa takılanlar için seçimden önce 'biraz sabır' demiştiniz, gelişme var mı?" sorusuna Yıldırım, "İlgili bakanlığımız çalışmalarını yapıyor" yanıtını vermişti.

EYT İÇİN FİNLANDİYE MODELİ
‘İlgili bakanlığımız çalışma yapıyor.” Dediği EYT istemi için Finlandiya modelinin düşünüldüğü bildirildi. Peki EYT emeklilikte yaşa takılanlar yasası Meclis'e geldi mi, çıkacak mı? İşte EYT için düşünülen Finlandiya modeli ve tüm detaylar
EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR İÇİN MODEL
Yıldırım'ın işaret ettiği Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda konu üzerinde çalışıldığını belirten uzmanlar, "Finlandiya Modeli" olarak bilinen yöntemle, Emeklilikle Yaşa Takılanlar meselesinin önemli ölçüde çözüme kavuşturulabileceğini ifade ettiler.

UZMANLAR NE SÖYLEDİ
Uzmanlar konu hakkında şunları söylediler:

"Yaş şartı düzenlemenin çıktığı 1999 sonrasında yükseldiği için emekli olamayan çalışanların mağduriyetleri ortada. Bu mağduriyetlerin siyasi istismar malzemesi yapıldığı da ortada. Bu konuda çözüm arayışları devam ediyor.

KAPAT [X]
REKLAM

ads by AdMatic
Almanya veya daha çok Finlandiya modeli olarak bilinen model ele alınıyor. Finlandiya ve Almanya'da da emeklilik yaşı 65, 67, buralarda. Bizde ise 2008 sonrası için erkekte 61 kadında 58 yaş şartı bulunuyor..

KABUL EDEN HEMEN EMEKLİ OLUYOR
Finlandiya'da emekliliğine belli bir süre kalanlara, alınacak maaş için her yıl yüzde 2 eksik maaş ödenmesi, yani bu maaştan emekli olunması uygulaması var. Kabul eden hemen emekli oluyor. Emekliliğine iki sene kalan yüzde dört , üç yıl kalan yüzde 6 daha az maaş ile emeklilik söz konusu oluyor. Finlandiya'da Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ödemek şartı ile maaşı eski durumuna getirme imkanı da var..

KISA SÜRESİ KALANLARIN SAYISI?
Uzmanlar, Türkiye'de emekliliğine 4 yıldan fazla kalan Emeklilikte Yaşa Takılanlar çerçevesindeki vatandaşların sayısının 500 bin civarında olduğunu belirtiyorlar. Uzmanların verdiği bilgilere göre, emekliliğine 4 yıl kalan bir vatandaş, Finlandiya modeli uygulandığı takdirde yüzde 8 oranında az maaşla emeklilik hakkını kazanmış olacak.

MAAŞ 2000 TL OLMASI GEREKİRKEN 1880 TL OLUYOR
3 yıl için ise bu oran yüzde 6 olacak. Emekli maaşı 2 bin lira olması gereken bir vatandaş, Emeklilikte Yaşa Takılanlar İçin Finlandiya Modeli uygulandığında 1880 lira maaş alacak.

EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR İÇİN GENEL DETAYLAR
Emeklilik yaşı kademeli olarak yükseltiliyor. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 2008 yılında çıkartılırken, bir önceki kanunda yer alan kadınlarda 58, erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı da korunmakla birlikte 2048 yılına kadar kademeli bir şekilde yükseltilerek 65'e çıkarıldı. Yani 2036 yılından itibaren emekli olabilme yaşı kademeli olarak yükselecek. Bu artış ile birlikte hem kadınlarda hem de erkeklerde emeklilik yaşı 65 olacak.

Sigorta başlangıcı 1 Mayıs 2008 tarihinden sonra olan işçi, memur, esnaf milyonlarca kişi 5510 sayılı yasaya göre emekli olabilecek. Önceki kanunda emekli olabilmek için kadınlarda 20, erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık şartı aranırken, yeni düzenlemeye göre herkese yaş ve prim koşulu getirildi.

Bu yasaya göre 4/a'lı çalışanlar 7 bin 200, 4/b'li çalışanlar ve kamuda 4/c'li çalışanlar ise 9 bin gün üzerinden emekli olabilecek. Çalışanlar prim gününü doldurduktan sonra doldurdukları tarihte uygulanmakta olan yaşta emeklilik hakkı elde edecek.


 
Emeklilik yaşı 1 Ocak 2036 itibariyle her 2 yılda 1 yaş yükselecek. Kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 olan emeklilik yaşı çalıştıkları statüde emeklilik için gerekli olan prim gününü doldurdukları tarihteki yaş şartına bağlı olarak belli olacak.

Yani 1 Ocak 2019 tarihinde kamuda işe başlayan ya da kendi işini kuran bir vatandaş 9 bin prim gününü tamamladığı tarihteki yaştan önce emekli olamayacak. Örnek vermek gerekirse; memur olarak gelecek yıl işe başlayan bir erkek 9000 prim gününü 2044 yılında tamamlayacak. Prim gününü 1 Ocak 2044-31 Aralık 2045 tarihleri arasında dolduran erkekler için emeklilik yaşı 65 olduğu için, gelecek yıl memur olan veya kendi işini kuran bir genç 65 yaşından önce emekli olamayacak.

4/a'lı bir çalışan ise 7 bin 200 prim gününü doldurduğu tarihte uygulanan yaş şartına tabi olacak. Örneğin, 1 Ocak 2019'dan sonra işe başlayan bir erkek, hiç boşluk olmadan 7200 günü 2039'da tamamlarsa 62 yaşından önce emekli olamayacak.

Emekli olabilmek için yaş bekleme süresi de uzayacak. Örneğin, gelecek yıl 23 yaşında kamuda çalışmaya başlayan bir genç 48 yaşında prim gününü doldursa bile 65 yaşında emekli olmak için 17 yıl beklemek zorunda kalacak. Gelecek yıl özel sektörde çalışmaya başlayan 23 yaşındaki bir erkek ise 43 yaşında prim gününü tamamlasa bile 62 yaşında emekli olabilmek için 19 yıl bekleyecek.

2008 yılından önce işe girmiş olanlar son 7 yılın yarısından fazlası hangi statüde geçtiyse o statüye göre emekli olabiliyor. Bundan dolayı özellikle kendi adına bağımsız (4/b'li) çalışanlar, son 7 yıl kuralından yararlanmak için sonradan 4/a'ya geçerek en az 2521 günü 4/a'lı olarak çalışıp daha erken emekli olabiliyorlar.
 
1 Mayıs 2008 tarihinden sonra işe girenlerde bu düzenlemeden faydalanamayacak. Bu tarihten sonra işe girenler son 7 yıl değil, çalışma yaşamlarında en fazla hangi statüde prim ödenmişse o statüde emekli olabilecek.

HABERE YORUM KAT

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.