Serbest kıyafet olmalı mı olmamalı?

12 yıllık temel eğitimde olduğu gibi serbest kıyafette de kafalar karma karışık

Genç Bakış’ta önceki gece münazara formatında serbest kıyafeti tartıştık. Kadir Has Üniversitesi’nde gerçekleşen programda, her iki grup da çok farklı argümanlar ortaya koydu. Hangi tarafı dinleseniz, ona hak verme noktasına geliyorsunuz. İzleyicilerden gelen tepkiler de farklı değildi. Bu da gösteriyor ki, bir anda alınacak öyle ya da böyle bir karar, beraberinde yeni tartışmalar getirecektir. İşte bu yüzden serbest kıyafete hemen geçme ya da vazgeçme yerine, isteğe bağlı kademeli bir geçiş, pek çok tartışmanın önünü kesecektir...
İşte programdan satır başları:

Hayır takımı
-  Bu ülkede çocuğunun dershane ücretini ödeyemediği için hapishaneye düşen anneler, atanamayan onca öğretmen, 50-60 kişilik sınıflarda okumak zorunda bırakılan öğrenciler varken, öncelikli sorun kıyafet serbestisi mi olmalı?
-  Okullarda kıyafeti serbest bırakarak paylaşma duygusuyla değil, sahip olma hırsıyla yetişen genç nesiller ortaya çıkarmış oluyoruz.
-  Adaletsiz gelir dağılımını sosyo-ekonomik eşitsizliği mi anlatacak? Kaldı ki 10-11 yaşındakiçocuk bu olguyu nasıl algılayacak?
-  Çocuklar o yaşta düşünceleri ve kabiliyetleriyle değil sadece kıyafetleriyle ön plana çıkmaya çalışacak ve buna alışacak.
-  İlkokulda 5 dakikada hazırlanıp okula giderdim şimdi üniversite çağındayım 45 dakikada zor hazırlanıyorum. Çocuklar derslerine mi çalışsınlar kendilerini kıyafetleriyle ispatlamaya mı?
-  7-8 yaşındaki bir çocuk kıyafetini kendisi seçmez, ailesi alır. Diyelim ki çocuk kıyafetini kendi seçti ve dedi ki ben kendimi smokinle ifade etmek istiyorum. Aile de bir memur ailesi. Çocuğa o kıyafeti alabilecek mi?
-  Serbest kıyafet sisteminde öğrenciler ailelerinin maddi durumu neye elveriyorsa onu seçme hakkıyla sınırlıdırlar, özgür filan değillerdir.
-  Siz serbest kıyafetle aslında zihinleri tek tipleştirirken biz o tek tip üniforma içindeki öğrencilerin zihnen daha özgür bir ortama kavuşmasını sağlıyoruz.
-  İlkokulda hafta sonu kurslarına okul önlüğüyle giden öğrenciler var. Memleketin gerçeği bu.
-  Türkiye’de ciddi istihdam sağlayan bir okul üniforması piyasası var. Biz işsizliğin ayyuka çıktığı bir ülkede nasıl oluyor da üniformayı kaldırıyoruz?
-  Sınıflarda renk cümbüşü olacak, bu dikkat dağıtacak.
-  Bizim üniforma üreten firmalarımız birçok Avrupa ülkesine ihracat yapıyor ve bu talepler sürekli artıyor. Çünkü Avrupa’da serbest kıyafet okullarda disiplin sorunu yarattığı için üniformaya geri dönüş yaşanıyor.
-  Okul üniforması dediğimiz şey bir dönemlik değildir. Uzun yıllar giyilir. Hatta abladan kardeşe kalır.                                                                                                                                                                                  
-  Evet sosyal statü farkının üzerini biraz örtüyoruz okullarda. Bunun sebebi de en azından maddi durumu iyi olmayan çocukların da gelecekte maddi durumu iyi olanlar kadar elverişli ortamları yakalayabilmesi.
-  Üniforma aidiyet duygusu yaratır ve o yaşlarda aidiyet duygusu önemlidir. Üniforma öğrenciye öğrenci olduğunun farkındalığını aşılar.

Evet takımı
-  Türkiye’nin 1995 yılında taraf olduğu Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre çocukların kendilerini ilgilendiren konularda söz söyleme hakkı vardır. Bu nedenle de öğrencilere kıyafet dayatması yapılamaz. Fakat yıl 2012 ve biz hâlâ bu konuları tartışıyoruz.
- Tek tip kıyafet askeriye düzeni gibi. Çocuğu psikolojik açıdan çok etkileyebilir.
-  Artık çekelim ellerimizi çocukların üzerinden. Çocuklar kendi kimliklerini, kendi özgür iradeleriyle, kendileri olarak okullara gelsinler.
-  Tek tip giysi uygulaması baskıcı otoriter sistemlerin kendilerine hizmet eden insan tipi yetiştirme isteğinin ürünüdür.
-  Öğrencinin ne giydiği değil ne öğrendiği bilim ve teknik alanında hangi beceri ve yetenekleri kazandığı önemlidir.
-  Okullarda tek tip giysi, tek tip insan yetiştirme mantığının simgesidir. Herkesi giysilerle birbirine benzeterek bir yere varamayız.
-  Eminönü’nde en pahalı bulabileceğiniz ürün 10 liradır. Ben siz 25 liraya güzel bir smokin çıkarırım.
-  Üniformanın disiplini sağladığına ilişkin yanlış bir kanı var. Üniforma deyince benim aklıma iki şey geliyor; asker ve polis. Örneğin askerlik Türkiye ve dünyada en disiplinli kurum. Fakat askerde disiplini sağlayan, bir kumaş parçası olan üniforma değil oradaki emir-komuta zinciridir. Biz okullarımızda asker değil, kendi geleceğini kendisi kurabilecek olan birer birey gibi yetişebilecek, zihni ve vicdanı hür nesiller yetiştirmeye çalışıyoruz.
-  Bir çocuğun, ayakkabısı, çantası, cebinde son model dokunmatik cep telefonu var. Bunlar da statü farkını gösterir zaten.
-  Öğrencilerin kıyafetlerini tek tipleştirmek Türkiye’nin geleceğini tek tipleştirmektir.
-  Serbest kıyafet uygulamasında fakir-zengin farkı ortaya çıkar, çocukların psikolojisi bozulurmuş. Bu çocukların hayatı sadece okuldan mı ibaret? Okuldan sonra bu çocuklar üniformalarını hiç mi çıkarmıyorlar?
-  Yaşamın eşitsizliğini kılık kıyafeti eşitleyerek ortadan kaldıramazsınız. Öğrenci okul kapısından çıktıktan sonra hayatın tüm farklılıklarını yaşamaya devam edecektir.
-  Çocuklar herkesin birbirinden farklı olduğunu küçükken öğrensin, şekilcilikten vazgeçsin.
-  Her yerde şartlar aynı değil. Mesela Hakkâri’deki bir çocuk, boyunca kar altında okula gidiyor. O çocuk okula giderken sağlığını mı, eve nasıl döneceğini mi, o pantolonu evde nasıl kurutup ertesi gün tekrar giyeceğini mi düşünsün. Ama kıyafet serbest olsaydı giyerdi kar pantolonunu rahatça okula giderdi.
-  Okul üniforması ucuz bir şey değil. Düşünün maddi durumu iyi olmayan bir aile ellerindeki tek parayla okul üniforması alıyor. Oysa ki daha uygun birkaç çeşit kıyafet alabilir o parayla.
Özetin özeti: Bu tartışma daha çok su kaldırır...