ULUSAL BAYRAM VE TATİL GÜNLERİNDE ÇALİŞAN PERSONELLER İÇİN MESAİ NASIL OLUR İLE İLGİLİ CİMERDEN TARFIMA GELEN CEVAP.Sayın İHSAN TATLI,
T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER)’ne yapmış olduğunuz ‪2202996057‬ sayılı başvurunuz 26.07.2022 tarihinde cevaplanmıştır*

Cevap Metni:

Bilindiği gibi, ulusal bayram ve genel tatil günleri, 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’da belirtilmiştir.
Söz konusu Kanunun 1. maddesinde, 1923 yılında Cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim günü Ulusal Bayram olduğu, Bayramın 28 Ekim günü saat 13.00'ten itibaren başlayacağı ve 29 Ekim günü devam edeceği belirtilmiştir.
Aynı Kanunun 2. maddesinde de, resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü, 1 Mayıs ve 15 Temmuz gününün genel tatil günleri olduğu, Ramazan Bayramının; Arefe günü saat 13.00'ten itibaren 3,5 gün olduğu, Kurban Bayramının; Arefe günü saat 13.00'ten itibaren 4,5 gün olduğu belirtilmiştir.
Diğer yandan, 4857 sayılı İş Kanunun “Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma” başlıklı 44.maddesinde, “Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir. Bu günlere ait ücretler 47 nci maddeye göre ödenir.” denilmektedir.
Anılan Kanunun “Genel tatil ücreti” başlıklı 47. maddesinde de, bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücretinin ödeneceği öngörülmüştür.
Bütün bunlara göre, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı taraflar arasında yapılan iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile kararlaştırılması mümkün olup, sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde ise işverenin işçinin onayının alması gerekmektedir.
Gün dönümü 24:00 veya 00:00 saatlerinden itibaren başlar.
Bu saatlerden sonra genel tatil günü başlamışsa ve o vardiyada kim çalışmışsa ilave bir yevmiye alacaktır.
Bir başka ifade ile ulusal bayram genel tatil alacakları çalışılan günler için bir yevmiye, yarım gün olan 28 ve arefe günleri için yarım yevmiye alınacaktır. Ancak, yarım gün olan 28 ve arefe günleri için yarım yevmiye saat 13.00'ten sonra çalışanlar için söz konusu olacaktır.
Söz konusu miktar iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile işçi lehine artırılmış ise anılan miktar ödenecektir.
Öte yandan, 4857 sayılı İş Kanununda, idari izin ile ilgili bir düzenlemeye yer verilmemiştir.
Ancak, bu konuda iş sözleşmesi, toplu iş sözleşmesi ya da işyeri personel yönetmeliklerinde bir hüküm yer almışsa bu hükme de uyulması gerekmektedir.
İş akdinizin devam etmesi kaydıyla, iş mevzuatının uygulaması ile ilgili somut şikayetlerinizin bulunması ve bunların idari yönden incelenmesini istemeniz halinde ise, şikayete konu işyerinin unvan ve adresini belirtmek suretiyle işyerinin bulunduğu ildeki Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü'ne veya Bakanlığımıza dilekçe ile başvurabilirsiniz. Ayrıca, ALO 170 Çalışma Hayatı İletişim Merkezi’ni arayabilirsiniz.
Ancak, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanununa göre, işçilerle işverenler arasında hizmet akdinden, toplu iş sözleşmesinden veya İş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının kesin olarak çözüme bağlanması görev ve yetkisi iş mahkemelerine ait bulunmaktadır.
Diğer taraftan, dava şartı olarak arabuluculuk sistemine 1.1.2018 tarihinde başlanmıştır.
Kanuna, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.
Dolayısıyla, belirtilen konularda işyerinin bulunduğu ildeki adliye arabuluculuk bürosuna, arabuluculuk bürosu kurulmayan yerlerde ise görevlendirilen sulh hukuk mahkemesine başvurulabilmektedir.
Bilgilerinize sunulur.